Türkiye’nin hava kirliliği ortalaması 20.5, olması gerekenden dört kat daha kirli. Iğdır, Avrupa’nın da havası en kirli kenti.
134 ülkenin hava kirliliği değerlerinin analiz edildiği 2023 ‘Dünya Hava Kalitesi’ raporu yayınlandı. İsviçreli hava kalitesi teknolojisi şirketi IQAir tarafından yayınlanan rapor, metreküp başına düşen ince parçacıklı madde (PM 2.5) yoğunluğu ölçümlerini esas alıyor.
Havası temiz yedi ülke
Dünya Sağlık Örgütü’nce (WHO) belirlenen hava kirliliği eşik değerlerine göre yalnızca yedi ülkenin havası temiz. Bu ülkeler; Avustralya, Estonya, Finlandiya, Grenada, İzlanda, Mauritius ve Yeni Zelanda.
Havası en kirli ülke Bangladeş
7 bin 812 kentte yaklaşık 30 bin hava kalitesi izleme istasyonundan alınan verilerle oluşturulan rapora göre havası en kirli ülke Bangladeş. Bangladeş’te hava kılavuz değerin yaklaşık 15 katı daha kirli.
Türkiye havası en kirli 44’üncü ülke
Türkiye, havası en kirli 44’üncü ülke. Türkiye’de hava kirliliğinin en yoğun olduğu şehir 47.2 ortalamasıyla Iğdır. Ocak’ta PM 2.5 kirliliği 117.2 ile dünyanın en kirli havasını soluyan kentlerin ortalama değerine yaklaştı. Yıllardır kömür, odun gibi katı yakıtlarla ısınan Iğdırlılar, 2017’de beri doğalgaz kullanıyordu fakat sorun çözülemedi.
Türkiye’nin havası en kirli ikinci şehri Osmaniye’de PM 2.5, yıl boyunca ortalama 38.5 olarak ölçüldü. Sakarya Organize Sanayi Bölgesi’nin (OSB) bulunduğu Hendek, 37.3 ortalamayla üçüncü en kirli ilçe.
Havası en kirli başkentler arasında Ankara dünya genelinde 76’ncı. Geçen yıl ortalama PM 2.5 değeri 11.6 olarak ölçüldü.
Türkiye’de kılavuz değerlerinin altında temiz hava soluyan tek istasyon, 3.2 ortalamasıyla Konya Kuyulusebil.
Havası en az kirli bölgeler
Türkiye’de toplam 214 istasyonun değerlerini yayımlayan rapora göre havası en az kirli bölgeler; İstanbul Arıköy (5.6), Kastamonu Ağlı (5.8), Eskişehir Odunpazarı (7.8), Çankırı (8,1), Eskişehir Hasanbey (8.7), Kırşehir (9) ve Ankara Etimesgut (9.3).
PM 2.5, çapı 2.5 mikrometreden küçük parçacıkları tanımlayan en zararlı hava kirliliği türü, aynı zamanda Dünya Hava Kalitesi raporu için de birincil hava kalitesi göstergesi. PM 2.5, dünya çapında çevre kurumları tarafından izlenen ve düzenlenen en yaygın altı kirleticiden biri.
Astım, kanser, felç ve akciğer hastalıkları dahil pek çok sağlık sorununa yol açıyor. Yüksek seviyelerde bu hava kirliliğine maruz kalmak çocuklarda bilişsel gelişimi bozabiliyor, ruh sağlığı sorunlarına yol açabiliyor ve diyabet gibi mevcut hastalıkları daha kötü hale getirebiliyor.
Yanmalı motorlar, endüstriyel süreçler, kömür ve odun yakma, tarımsal faaliyetler ve inşaat gibi pek çok insani faaliyet bu kirliliğe yol açıyor. Orman yangınları da bu kirliliğin oluşmasında önemli rol oynuyor.
Her yıl 7 milyon insan ölüyor
Hava kirliliği nedeniyle dünyada her yıl 7 milyon insan ölüyor. Bu durum Türkiye gibi deprem riskinin çok olduğu, fosil yakıtlara bağımlı, orman yangınlarıyla mücadele eden ve bilinçsiz inşaat faaliyetlerinin havayı kirlettiği ülkelerde daha sık görülüyor.
6 Şubat depremlerinin yıktığı şehirlerde tehlikeli bir atık olan asbestin hava kirliliğini daha da artıracağı öngörülüyor.
Depremzedeler ‘zehir’ soluyor: 66 örneğin 12’sinde asbest saptandı
Depremzedeler asbeste mahkum edildi: Dokuz ayda hiçbir önlem alınmadı
Apsny News
