MESUDE ERŞAN
@mesudersan
[email protected]
Sağlık Turizmini Geliştirme Konseyi Derneği İcra Kurulu Başkanı Dr. Köksal Holoğlu, 6 Şubat’taki depremlerden sonra ülkeye gelen sağlık turisti sayısının yarı yarıya azaldığını söyledi. Özellikle İstanbul’da beklenen depremle ilgili haberler, sağlık turistlerini korkuttu ve kaçırdı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2019’da sağlık hizmeti talebiyle Türkiye’ye gelen 701 bin 46 yabancı hastadan (yurt dışında ikamet eden TC vatandaşları dahil) 1 milyar 492 milyon 438 bin dolar gelir elde edildi. Covid-19 pandemisi nedeniyle 2020’de rakamlar önemli oranda düştü. O yıl 407 bin 423 kişi sağlık hizmeti almak için Türkiye’yi tercih etti ve 1 milyar 164 milyon 779 bin dolar getirdi. 2021’de 670 bin 730 kişi geldi ve 1 milyar 726 milyon 973 bin dolar bıraktı. Geçen yılsa 1 milyon 258 bin 382 sağlık turisti, 1 milyar 926 milyon 94 bin dolar kazandırdı. Holoğlu bu rakamın tabloyu yeterince yansıtmadığını, sağlık turistlerinin en az 6 milyar dolar getirdiğini söylüyor.
Türkiye’nin hedefi 10 milyar dolar gelir
Yılda yaklaşık 30 milyon insan sağlık hizmeti alabilmek için ülkesinin dışına çıkıyor. Bu sağlık turistlerinin yılda yaklaşık 500 milyar lira harcadığı tahmin ediliyor.
Türkiye 2023’de 1.5 milyon sağlık turisti ve 10 milyar dolar sağlık turizmi geliri hedefliyor. 4 saatlik uçuş mesafesinde 57 ülke, yaklaşık 1 milyar insan var. Ulaşım kolaylığı da bir avantaj. Türk Hava Yolları 120 ülke, 299 şehir ve 302 havalimanına uçuyor.
TÜİK’e göre yabancı hastaların en çok tercih ettiği klinik branşlar sırasıyla kadın ve doğum hastalıkları, iç hastalıkları, göz hastalıkları, tıbbi biyokimya, genel cerrahi, diş hekimliği, ortopedi ve travmatoloji, enfeksiyon hastalıkları ve kulak-burun-boğaz.
Sağlık Turizmini Geliştirme Konseyi Derneği’nin verilerine göreyse yabancı hastaların Türkiye’de en çok tercih ettiği branşlar farklı. İlk sırada saç ekimi var. Bunu estetik ve diş, onkoloji, kalp damar cerrahisi, ortopedi ve diğer cerrahi branşlar, tüp bebek, organ nakli, fizik tedavi ve rehabilitasyon, çocuk hastalıkları ve diğer dahili branşlar takip ediyor.
2 milyon sağlık turisti, 10 milyar dolar bırakabilir
Holoğlu depremden sonra sağlık turizminin ciddi şekilde sekteye uğradığını belirtti: “Deprem haberleri dünyaya yayılınca sağlık turisti bir anda kesildi. Yüzde 50 kadar düştü. Daha önce parasını yatıran, uçak biletini ve randevularını alanlar dışında kimse gelmemeye başladı. Her gün farklı isimler, farklı deprem senaryoları anlatıyor. Kimi ‘İstanbul’da taş üstüne taş kalmayacak’, kimi ‘yok öyle bir şey, en fazla altı şiddetinde olacak’ diyor. Resmi bir kurum çıkıp konuyla ilgili açıklama yapmıyor. Deprem sonrasını kötü yönettiğimiz de ortada.”
Sağlık turistinin yanında ortalama iki kişiyle geldiğini belirten Holoğlu, “Bir sağlık turistinin ortalama 5 bin dolara yakın harcaması var. Yılda iki milyon sağlık turisti gelse, 10 milyar dolar, minimum 7-8 milyar dolar bırakacak demek. Bu çok büyük bir para. Sağlık turizmi geliriyle ülkede ilk beşe giren sektör oldu” dedi.
‘Sağlık Bakanlığı soruşturabilir’
Sağlık turizmini baltalayan faktörlerden biri de buradan hizmet alıp, ülkesine döndüğünde sorun yaşayan hatta yaşamını kaybedenler. En son BBC’nin yaptığı bir habere göre, Türkiye’de obezite ameliyat olan yedi İngiliz yaşamını yitirdi. Ondan da kısa zaman önce benzer Almanya, mide botoksu yaptıranlara yönelik uyarıda bulundu. Daha önce başka nedenlerle yine Türkiye’deki kurumlardan sağlık hizmeti alıp, ciddi komplikasyonlarla karşılaşan hasta haberleri, ülkelerin uyarılarıyla verildi.
Holoğlu bu haberlere konu olan hastaların isim isim Sağlık Bakanlığı’na bildirilmesi ve acilen soruşturulması gerektiğini söyledi. Sektörde büyük bir rant bulunduğunu, devletin takip etmesi gerektiğini ifade eden Holoğlu, şöyle devam etti:
“Malpraktis ve komplikasyonlar dünyanın her yerinde olur. Öncelikle iddia edilen olayların hangilerinin komplikasyon, hangilerinin malpraktis olduğunun anlaşılması gerekiyor. Malpraktis hekim veya sağlık kurumunun hatası. Komplikasyonlar da tanımlı, öngörülebilen, istenmeyen etkiler. Ameliyatlardaki komplikasyon oranları konusunda hastalar bilgilendirilir. Hasta operasyonlarını yaptırıp döndüğünde sorun yaşarsa, ülkesindeki başka bir hekim olayın içine giriyor. Hekimler hastaya, ‘Orada ne işin vardı? Niye Gittin? Bak bu ameliyat yanlış yapılmış’ diyebiliyor.”
Sağlık turizmi yetki belgesi alanlar kabul edebiliyor
Türkiye’de 614 kamu ve özel hastanenin, 159 tıp merkezinin, 1267 muayenehanenin, 802 diğer sağlık tesisinin sağlık turizmi yetki belgesi var. Ayrıca toplam 696 aracı kurumun da sağlık turizmi yetki belgesi bulunuyor. Bunların tam listesi de yer alıyor.
Uluslararası Sağlık Hizmetleri Anonim Şirketi (USHAŞ), Türkiye’de sunulan hizmetlerin tanıtımını yapmak, kamu ve özel sektörün sağlık turizmine yönelik faaliyetlerini desteklemek ve koordine etmek, uluslararası sağlık hizmetlerine ilişkin politika ve stratejiler ile hizmet sunum standartları ve akreditasyon kriterleri konusunda önerilerde bulunmak üzere Sağlık Bakanlığı tarafından 4 yıl önce kuruldu.
‘Etik ve hukuki boşluklar var’
Ancak sağlık turizmi hizmeti veren kurumların denetiminde sorunlar yaşanıyor. Holoğlu bakanlığın akreditasyon ve denetim görevini daha iyi yerine getirmesi gerektiğini düşünüyor: “Son 5 yılın en talep gören iş kolu sağlık turizmi. Gelen her hastanın akretide kurumları, hekimleri, acentaların listesini görebilmeli. Hem hukuki ve etik boşluklar var hem de sistem hala oturmadı. Bir sürü sağlık turizmi yetki belgesi olmayan ‘merdiven altı’ acenta çalışıyor. Bazılarının ise yetki belgesi var ama hastayı, yetkisiz hekimlere ya da hekim olmayanlara götürüyor. Acentalara hastaları ruhsatlı kurumlara, hekimlere getirmeleri uyarısı yapıyoruz. Regülasyonları bakanlık yapmalı. Bunları yapanlara ilgili büyük cezalar öngörülmeli. Aksi halde son günlerdeki gibi malpraktis mi komplikasyon mu olduğunu bilmediğimiz olaylar, haberlere dönüşüyor.”
‘Türk hekimi bir marka oldu’
Pandemiden sonra Türkiye’nin sağlık turizminde dünyanın en çok hasta alan ülkesi olduğunu söyleyen Holoğlu, “Hasta sayısıyla açık ara bir numarayız. En iyi olduğumuz alanlardan biri bu. ‘Türk hekimi’ diye bir marka oluştu dünyada. İnanın çok ilerideyiz. Bundan rahatsız olan ülkeler var. Sağlık Bakanlığı bu potansiyelimizi daha iyi duyurmalı. Reklamını yapmalı. Ruhsat verdiği, akredite ettiği kurumlara gelmelerini söylemeli. Denetimlerinde kalite puanı 96’nın altına düşen kurumların yetki belgesini iptal etmeli” diye konuştu.
Öte yandan USHAŞ hizmet için şu ülkeleri hedef seçti: İngiltere, Almanya, Bosna Hersek, Bulgaristan. Sırbistan, Kosova, Romanya, Rusya, Ukrayna. Azerbaycan, Gürcistan, Kazakistan, Kırgızistan. Türkmenistan, Özbekistan, Afganistan, Pakistan, Irak, Katar, Kuveyt, Bahreyn, Cezayir, Fas, Cibuti, Somali, Sudan, Senegal, Moritanya. Nijerya.
Apsny News
