Ukraynalı ressam, hava saldırıları ve karanlığın ortasında Rusya işgalini resmediyor

Ressam Sana Shahmuradova Tanska tüm olumsuz koşullara rağmen Ukrayna’nın başkenti Kiev’deki stüdyosunda resim yapmaya devam ediyor: “Zamanı savaş öncesi ve sonrası olarak bir çizgiymiş gibi takip ediyorum.”

Fotoğraf: Daria Svertilova

Sidney Bienali kapsamında Woolloomooloo’daki Artspace Görsel Sanatlar Merkezi’nde sergilenen eserleri, Dionysosçu ve distopik bir çizgide fantastik sahneleri tasvir ediyor. Sanatçı için resim yapmak savaş bölgesinde yaşamanın getirdiği kaygıyı yansıtmanın zorunlu bir hali. Eserlerine bakıldığında nedeni tam olarak bilinmese de bir şeylerin ters gittiği duygusu hissediliyor. 

The Guardian’a konuşan Tanska, resim yapmaya ‘travmatik bir göç deneyimi’ olarak tanımladığı 2013’te annesi ve kardeşiyle birlikte Odesa’daki evlerinden Kanada’ya göç ettikten hemen sonra başladı. Mart başındaki bienal açılışından önce Sydney’de konuşan ressam “Kendimi çok kötü hissettim çünkü gerçekten Ukrayna’ya dönmem gerektiğini düşündüm” dedi.

Üniversitede sanat ve psikoloji okurken Toronto’da yaşayan sanatçı Darby Milbrath’ın asistanlığını yaparak tuvalleri germeyi, astarlamayı ve yağlı boyayla çalışmayı öğrendi. Her yaz tatilinde babası ve büyükannesinin yaşadığı Ukrayna’ya dönen ressam, 2020’de mezun olduktan sonra Covid’in de etkisiyle kalıcı olarak memleketine dönmeye karar verdi.

Sanatçı, bienalde sergilenen eserlerinden ikisini savaşın bahara denk gelen ilk üç ayında Podolya kırsalında büyükannesinin kulübesinde yaptı. Resimde ağlayan bir güneşin altında tohum eken bir koyun, soyutlanmış bir figür ve arka planda bir haç tasviri var. William Blake ve Marc Chagall’ın gerçeküstü tablolarını akla getiren Hıristiyan ikonografisi ve mistik sembollerin bir karışımı. Tanska tablosunun hikayesini şöyle anlatıyor: “O yıl tarlaların ekimi bombardıman nedeniyle bozulmuştu ve çok fazla tahıl kaybetmiştik. Güneş neredeyse bir tanrı gibi iyi şeyleri temsil ediyor ama olan bitenle ilgili hiçbir şey yapamıyor.”

Kiev’e ilk saldırılardan sonra evinden aceleyle ayrılan ressam başkente 2022 yazında dönebildi. Bienaldeki en çarpıcı eserlerden birkaçı, parlak pembe tonlarda kadın figürlerini içeren resim de dahil olmak üzere bu dönemde yapıldı: “İşgalden önceki çalışma şeklimi ve paletimi tekrarlamaya çalıştım ama başarılı olamadım. Boya ve pigmentler aynıydı ama geri döndüğüm için mutlu olmama rağmen durum çok histerikti. Şimdi bu resimlere bakınca neler olduğunu anlıyorum.”

Ressam, travmasını işlerken sanatını da siyasi bir araç olarak görmeye başladı. 2022’te eserlerinden biri Pink Floyd’un Ukrayna yanlısı bir müzik videosunda yer aldı. 

Sana Shahmuradova Tanska’nın eserleri 10 Haziran’a kadar Sidney Bienali kapsamında Artspace Görsel Sanatlar Merkezi’nde sergilenmeye devam edecek.

40’tan fazla ülke Rusya-Ukrayna barışı için toplandı

Rusya’dan Ukrayna’ya yoğun hava saldırısı